Zalecenia żywieniowe dla dzieci podczas pandemii COVID–19
Załącznik 2 do stanowiska Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk
w sprawie zaleceń żywieniowych podczas pandemii COVID–19
1. Karmienie piersią
o Karmienie piersią należy rozpocząć jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2 godz. po porodzie,
i kontynuować przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka jako żywienie wyłączne, a
następnie do ukończenia co najmniej 2. roku życia, systematycznie wprowadzając w 2.
półroczu życia dziecka żywność uzupełniającą, bez dodatku cukrów i soli, zgodnie z
aktualnymi wytycznymi krajowego zespołu ekspertów z dziedziny pediatrii
o W przypadku potwierdzenia lub podejrzenia u matki COVID–19 powinna ona używać maski
medycznej w pobliżu dziecka, dokładnie myć ręce mydłem lub środkiem odkażającym przed
kontaktem z dzieckiem oraz po kontakcie, a także rutynowo czyścić i dezynfekować
wszystkie dotykane powierzchnie
o Podczas ciężkiego przebiegu COVID–19 u matki lub powikłań ograniczających
bezpośrednie karmienie piersią, jeśli stan zdrowia matki na to pozwala, może ona odciągać
mleko, aby dziecko miało stale zapewniony naturalny pokarm
o Jeśli mimo wszystko karmienie piersią nie jest możliwe, należy wziąć pod uwagę
wznowienie go po przerwie lub skorzystanie z banku mleka kobiecego.
2. Dbanie o codzienne wypijanie wystarczającej ilości wody
o Dziecko powinno codziennie wypijać kilka filiżanek wody (zalecane dzienne spożycie
wynosi 1–2,5 l, łącznie z wodą pochodzącą z żywności)
o Woda to najbardziej odpowiedni płyn, ale można także podawać inne napoje (np.
niesłodzone mleko) oraz warzywa i owoce zawierające dużo wody (np. ogórki, pomidory,
szpinak, melony, brokuły, brukselkę, pomarańcze, jabłka, owoce jagodowe)
o Należy unikać podawania dzieciom napojów słodzonych (np. napojów owocowych,
syropów, koncentratów soków owocowych, napojów gazowanych i niegazowanych),
ponieważ zawierają cukier/cukry
o Soki owocowe mogą być podawane dzieciom > 1. r.ż., ale w limitowanej ilości (nie więcej
niż ½ do 1 szklanki dziennie, w zależności od wieku dziecka)
3. Dbanie o codzienną aktywność fizyczną
o Dziecku należy zapewnić codzienne spacery i zabawę na świeżym powietrzu
o Rodzice powinni ćwiczyć razem z dzieckiem regularnie, dostosowując ćwiczenia fizyczne
do możliwości i warunków
o Należy kontrolować ilość czasu spędzanego przez dziecko przed komputerem lub
telewizorem i ograniczyć go do niezbędnego minimum, tym bardziej jeśli nauka odbywa się
przed ekranem
4. Podawanie świeżej i nieprzetworzonej lub mało przetworzonej żywności
o Dziecku należy codziennie podawać warzywa, owoce, rośliny strączkowe (np. soczewicę,
fasolę), mało lub nieprzetworzone produkty zbożowe (np. kasze gruboziarniste, płatki owsiane i pszenne, kukurydzę), ziemniaki, orzechy i żywność pochodzenia zwierzęcego (np.
mięso, ryby, jaja, produkty mleczne) w ilości dostosowanej do jego wieku i zapotrzebowania
na składniki odżywcze Jeśli używamy gotowych dań (np. w słoiku lub puszce) lub
suszonych warzyw i owoców, należy wybierać te bez dodatku lub z małą ilością soli i
cukrów
o Jako przekąskę należy podawać surowe warzywa i świeże owoce
5. Zapewnienie tłuszczów o odpowiedniej jakości
o Dziecko powinno spożywać tłuszcze nienasycone występujące np. w rybach, awokado,
orzechach, oliwie z oliwek, oleju rzepakowym, słonecznikowym i kukurydzianym zamiast
tłuszczów nasyconych znajdujących się np. w tłustym mięsie, smalcu i oleju kokosowym
o Dziecku należy podawać produkty mleczne w ilościach zalecanych (np. mleko, mleczne
napoje fermentowane, masło, śmietanę, sery, twarogi), ponieważ są źródłem witamin D, A
i B2 oraz korzystnych kwasów tłuszczowych i cholesterolu niezbędnego we wczesnym
okresie rozwoju
o W diecie dziecka powinny się znaleźć różne rodzaje chudego mięsa i różne ryby zamiast
gotowych wędlin, które zawierają dużo tłuszczu i soli
o Nie należy podawać dziecku żywności wysoko przetworzonej (np. typu fast food, gotowych
przekąsek, smażonych potraw, mrożonej pizzy, ciast, ciastek, margaryn w kostce), ponieważ
zawiera przemysłowo produkowane kwasy tłuszczowe trans
6. Ograniczenie spożycia soli i cukrów
o Należy ograniczyć dzienne spożycie soli ze wszystkich źródeł do mniej niż 5 g (ok. 1
łyżeczki), powinno się używać soli jodowanej
o Przygotowując posiłki dla dziecka, należy ograniczyć ilość soli i przypraw
wysokosodowych (np. sosu sojowego i rybnego)
o Nie należy podawać dziecku przekąsek o dużej zawartości soli lub cukrów (np. słonych
paluszków, solonych orzeszków, ciastek, cukierków)
o Nie należy podawać napojów o dużej zawartości cukrów (np. napojów owocowych,
koncentratów i syropów owocowych, mleka smakowego i napojów mlecznych
7. Przygotowywanie domowych posiłków
o Posiłki najlepiej przygotowywać w domu, aby poprawić jakość diety całej rodziny –
domowe jedzenie jest zdrowsze i bardziej wartościowe dla małych i dorastających dzieci niż
jedzenie restauracyjne lub przygotowane przemysłowo, które może zawierać za dużo soli,
tłuszczu i cukrów i być wysokokaloryczne
o Jedzenie poza domem podczas pandemii COVID–19 zwiększa kontakt z innymi ludźmi i
ryzyko zakażenia
o Należy angażować dzieci w wybór żywności i wspólne przygotowywanie posiłków
8. Korzystanie ze wsparcia psychospołecznego i specjalistów
o Jeśli rodzic czuje się niepewny lub przytłoczony obowiązkami związanymi z żywieniem
dzieci, powinien poszukać wsparcia psychospołecznego u rodziny i znajomych oraz
specjalistycznej porady psychologa, dietetyka lub żywieniowca.